हल्ली मला काय झालंय काही कळत नाही. माझे रुंद खांदे ढेपाळायला लागले आहेत. ट्रॅफिकमधल्या आजूबाजूंच्या वाहनांना शिवीगाळ करणं मी थांबवलंय. रस्त्यावरच्या कुत्र्याला हल्ली मी हूल देत नाही, भाजीवालीशी घासाघीस करत नाही, एवढंच काय, बायकोच्या डोळ्याला डोळा भिडवून खोटं पण बोलत नाही. परवा माझ्या बायकोने मला विचारलं, “बटाटे नाही आणलेस ते?” त्यावर सहसा माझी नेहमीची थाप असते, “आज बटाटे बाजारातून गायब आहेत.” पण परवा मी चक्क खरं बोललो, “अरेच्चा, विसरलो की!” बायकोने चमकून माझ्याकडे बघितलं आणि ती म्हणाली, “काय रे, काय झालंय तुला? अचानक खरं बोलायला लागलास.” मलाच कळेना. मी खरं बोलतोय? एव्हढी वाईट अवस्था? मला वाटतं माझा आत्मविश्वास कमी व्हायला लागला आहे.
आधी वाटलं मला की हा वयाचा परिणाम असावा. शरीराबरोबर मनही कमकुवत व्हायला लागलंय आणि त्यामुळे आत्मविश्वास ढेपाळायला लागलाय. सारखं सगळ्या जगाशी झगडून झगडून जीव कावलाय. त्यातून हाडं स्मशानात जायला निघाली की मग आपण स्वर्गातल्या पाप-पुण्याचा विचार करायला लागतो. पण बायकोशी खरं बोलण्यात कसलं आलंय पुण्य? कटकटीच वाढताहेत. स्वर्गातली एन्ट्री दूर राहिली, इथे सध्या घरातलाच राडा वाढायला लागलाय.
मग अचानक ट्यूब पेटली. पँट पोटाला कचकचून बांधलेली नसणार. ती ढिली असली की माझा आत्मविश्वास लगेच कमी होतो. आता सुटेल की नंतर सुटेल असं वाटत राहतं. विचित्र दृश्य डोळ्यांसमोर तरळायला लागतात. कधी फर्ग्युसन कॉलेजसमोर पँट सुटून तिथल्या मुली मला फिदीफिदी हसताहेत, तर कधी ऑफिसमध्ये सुटाबुटात पँट सुटून समोर बसलेले जपानी कस्टमर डोळे विस्फारून माझ्याकडे बघत आहेत. कधी व्ही. टी. स्टेशनच्या प्लॅटफॉर्म नंबर ९ वर नुसत्या अंडरवेअरवर मी बागडतोय, तर कधी माझ्या भाच्याच्या लग्नात स्टेजवर वरवधूंना आशिर्वाद देताना पँट सुटलीय. असल्या विचारांनी आत्मविश्वास कमी होणार नाही तर काय? ढिल्या पँटीची शक्यता मनात आल्याआल्या हात लगेच कमरेपाशी गेला. पण पँट तर चांगली टाईट बांधलेली होती. मग गफलत काय आहे?
हा पॅंटीचा प्रॉब्लेम नव्हता. हा पॅंटीच्या आतल्या अंडरवेअरचा प्रॉब्लेम होता. अंडरवेअर ढिला झाला होता. पाण्याने भरलेली पखाल जशी गाढवाच्या पाठीवरून दोन्ही बाजूने लटकते, तसा माझा अंडरवेअर पॅंटीच्या दोन पायात आतल्या बाजूने लटकत होता. खरंतर वरची पँट एकदम घट्ट बांधलेली होती. जगाला ‘दर्शन’ व्हायची सूत्रं शक्यता नव्हती. पण माणसाच्या मनाचे खेळ काही सांगता येत नाहीत. कमरेला काहीतरी ढिलं लागतंय हे एव्हढं कारण माझा आत्मविश्वास कमी करायला पुरेसं झालं होतं. हा ढिल्या अंडरवेअरचा शोध लागल्याने मला एकदम आर्किमिडीजसारखं “युरेका, युरेका” असं ओरडावसं वाटलं. फरक एवढाच होता की, तो ओरडायला लागला तेव्हा त्याच्या कमरेला काहीच नव्हतं, माझ्या कमरेला आत काही असो वा नसो, वरून कमीतकमी पँट तरी होती.
हा प्रॉब्लेम सोडवायचा कसा? सोपा मार्ग म्हणजे तडक उठून सरळ जाऊन दुसरे अंडरवेअर विकत घेऊन यावेत. पायात बेड्या अडकवल्याप्रमाणे चालत जायला लागेल (एकदा अंडरवेअर खाली सरकलेला असला की चालून बघा म्हणजे कळेल). पण कपड्याच्या दुकानातल्या ड्रेसिंगरूममध्ये नवा घट्ट अंडरवेअर घालून आत्मविश्वासाने घरी परतता येईल. अर्थातच नव्या अंडरवेअरला पैसे पडतील. ‘अंडरवेअर विरला तरी त्याला रफू करूया’, असा विचार करणारा मी मनुष्य! नुसतं इलॅस्टीक ढिलं झालं म्हणून अंडरवेअर फेकून देणं माझ्या पांढरपेशा मनाला पटलं नसतं.
दुसरा मार्ग. अंडरवेअरला चक्क नाडी शिवावी. “काय हरिभाऊ, माझ्या आतल्या चड्डीला नाडी शिवणार का?” असा प्रश्न आमच्या गल्लीतल्या शिंपीबुवांना विचारला तर त्यांचा चेहेरा कसा होईल हे सांगणं अशक्य आहे. त्यामुळे ही आयडिया शिंप्यांना सांगायचा अजून माझा धीर झालेला नाही. पण माझा अंदाज असा आहे की अंडरवेअरची उंची इंचभराने तरी कमी होईल. फक्त कमेरलाच नाही तर सगळ्याच बाजूने अंडरवेअर घट्ट होईल. मग कायम आपण अंदमानच्या तुरुंगातल्या कोंदट अंधारकोठडीत घुसमटत आहोत असं वाटत राहील. हे काही मला जमणार नाही. ठीक आहे, तसं जर असेल तर नाड्या शिवायच्या ऐवजी नाड्या मुळातच असलेल्या लेंग्यासारख्या अर्ध्या चड्ड्या वापरूया. असल्या चड्ड्या खूपच मोकळ्या असतात. मग आपण पाचगणीच्या माळरानावर थंडगार हवेत चकाट्या पिटतो आहोत असं सारखं वाटत राहील. पाचगणीला सहलीला एक दोन दिवस जाऊन राहणं वेगळं, आणि कायमचं हुंदडणं वेगळं. रिटायर्ड झाल्यावर सुद्धा पाचगणीला जाऊन राहणं मला जमलं नसतं.
या सगळ्या नन्नाच्या पाढ्यापुढे आता आणि कुठला मार्ग शोधायचा अंडरवेअर घट्ट करायचा? परत एकदा ट्यूब पेटली. हल्लीच्या तरुणी जशा जीन्सच्या पॅंटी कमरेच्या जरा खालीच घालतात, तशी आपली पण पँट आपण जरा कमरेखालीच घालावी. आतला अंडरवेअर वरून थोडा पँटीबाहेरच ठेवावा. मग पँटला टाईट बेल्ट लावला की पॅंटी बरोबर अंडरवेअर पण आपोआपच घट्ट बसेल. पॅंटीच्या वरून अंडरवेअर हळूच बाहेर डोकावतोय असं सगळ्यांना दिसायला नको असेल, तर पँट आणि अंडरवेअरच्या मधून शर्ट खोचावा. ‘फँटॅस्टिक’, हे सगळं व्यवस्थित जमण्यासारखं होतं. सुटलो एकदाचा. मार्ग सापडला. परत एकदा आत्मविश्वासाने खोटं बोलायला मी मोकळा झालो.
पण मग डोक्यात एक वेगळाच कीड वळवळला. जर अंडरवेअर पँटीबाहेर डोकावणारच असेल तर तो जगाला दिमाखाने दाखवायचा का नाही? हल्लीच्या अंडरवेअरचं इलॅस्टिक भिकारड्या रंगाचं असतं त्यामुळे असा डोकावणारा अंडरवेअर बेकार दिसतो. पण शर्टाला आणि पॅंटीला मॅच होणाऱ्या रंगाचं एखादं इलॅस्टिक असेल तर? छान पांढऱ्या रंगाचा शर्ट, खाली काळ्या रंगाची पँट आणि मध्ये अंडरवेअरचं लाल रंगाचं सुंदर इलॅस्टिक. वरती मॅच होणारा लाल रंगाचा टाय. ऑफिसमधल्या मीटिंगमध्ये किंवा लग्नाच्या रिसेप्शनमध्ये काय मस्त दिसेल हे? नुसता कहर होईल.
सगळ्या शॉपिंग मॉल्समध्ये ५० रुपयांपासून लाख लाख रुपयांपर्यंतचे अंडरवेअर दिसायला लागतील. पैठणी, बनारसी, फिरदोसी, जरीकाठी, अगदी सोन्याच्या धाग्याने विणलेले सुद्धा, नाना तऱ्हेच्या इलॅस्टिकचे अंडरवेअर. ठिकठिकाणी अंडरवेअर विकणारी दुकानं उघडतील. दिवाळसणाला नवीन जावयांना महागडे अंडरवेअर आहेर म्हणून देण्यात येतील. जसं लक्ष्मी रोडवरच्या दुकानातले विक्रेते अगदी स्टाईलमध्ये अंगावर साडी पांघरून पाताळाचे काठ दाखवतात, तसं अंडरवेअरच्या दुकानातली माणसं अंडरवेअर कमरेला लावून दाखवतील. काही जण तर उत्साहाने महागडे अंडरवेअर पॅंटीवरून चढवतील आणि स्वतःभोवती गर्रकन गिरकी घेऊन इलॅस्टिकवरची चहूबाजूची नाजूक कलाकुसर दाखवतील.
मग कोणाच्या तरी डोक्यात कल्पना येईल की नुसतं इलॅस्टिक दाखवण्याऐवजी अख्खा अंडरवेअरच पॅंटीवरून का नाही घालायचा? किती सुंदर दिसेल? निरनिराळे रंग, निरनिराळी डिझाईन्स, निरनिरळ्या स्टाईल्स. प्रत्येकजण आपल्या व्यक्तित्वाला साजेसे अंडरवेअर घालतील. आता आतलं एक आणि बाहेरचं दुसरं असा फरकच राहणार नाही. माणसाच्या आयुष्यात एक प्रकारची पारदर्शकता येईल. दाखवायचे दात वेगळे आणि वापरायचे वेगळे असे दोन दोन मुखवटे घालून माणसं जगणार नाहीत. छक्केपंजे बंद होतील. बायकोशी सगळेजण खरं बोलायला लागतील. अर्थात दांभिक लोकांना हे आवडणार नाही. आमच्या धर्मात हे बसत नाही असा आरडाओरडा ते करतील. पॅंटीवरून अंडरवेअर घातलेले आणि पॅंटीतून अंडरवेअर घातलेले ह्यांच्यात ठिकठिकाणी अंडरवेअर झिंदाबाद आणि मुर्दाबादची नारेबाजी होईल. पण मनुष्यप्राणी मूळचाच स्वच्छ मनाचा असल्याने शेवटी अंडरवेअर बाहेरून घातलेल्यांचीच जीत होईल.
काय छान कल्पना आहे? सगळ्यांची मनं कोऱ्या पाटीसारखी स्वच्छ झाल्याने आणि त्यांचा आत्मविश्वास वाढल्याने जगात सगळीकडे शांती पसरली आहे. मनमोहनसिंग आणि झरदारी ह्यांच्यात भेट झाली आहे. भारताच्या पंतप्रधानांनी स्वतः चरख्यावर विणलेला खादीचा अंडरवेअर धोतरावर चढवला आहे. आतून धोतर असल्याने तो टोचत नाहीये. झरदारी साहेबांनी काराकोरम पर्वतात बनवलेला खास पश्मिना लोकरीचा तलम अंडरवेअर घातला आहे. एकमेकांशी हातमिळवणी करताना त्यांनी आपापल्या देशांचे खास अंडरवेअर एकमेकांना भेट आहेत. जगातील सगळे टी. व्ही. चॅनेल्स दोघांच्याही अंडरवेअरची चर्चा करत आहेत. ह्या ऐतिहासिक वाटाघाटींना ‘अंडरवेअर डिप्लोमसी’ असं नाव देण्यात येत आहे. आता तुम्ही एव्हढे अंडरवेअर धैर्याने बाहेरून घातलेच आहेत, तर सरळ सरळ बोलून आपापसातले प्रश्न मिटवून टाका असा एकंदरीत सगळ्यांचाच सूर आहे. थोडक्यात प्रेम आणि शांतता ह्यांचा कधी नव्हे तो विजय होत आहे.
शरीर आणि मन एकरूप झाल्याने लोकांना हळूहळू दैवी शक्ती प्राप्त होत आहे. निळा सूट आणि त्यावरून लाल अंडरवेअर चढवणाऱ्या सुपरमॅन सारखंच आपण पण उडू शकू ह्याचा सगळ्यांना आत्मविश्वास वाटायला लागला आहे. मनाची पारदर्शकता आणि एकरूपता वाढून दैवी शक्ती अजून प्रभावी होणार असेल, तर आपण कपडेच कशाला घालायचे असा मूलभूत प्रश्न सुज्ञ लोक विचारायला लागले आहेत….
नितीन अंतुरकर, (फेब्रुवारी, २०१०)
